Decubitus kennisbank

Decubitus is een gelokaliseerde beschadiging van de huid en/of het onderliggende weefsel, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, als gevolg van druk of druk in samenhang met schuifkracht.

Pathofysiologie van decubitus

Decubituswonden ontstaan door druk op de huid, eventueel gecombineerd met schuifkracht. Vaak op een plek waar een bot een stukje uitsteekt. Door die druk ontstaat weefselvervorming waarbij niet alleen de huid, maar ook de haarvaten (capillairen) worden platgedrukt. De doorstroming (perfusie) van het bloed vermindert en de afvoer van afvalstoffen wordt geblokkeerd, waardoor een deel van het lichaam niet meer voorzien kan worden van voldoende zuurstof: er ontstaat hypoxie. Doordat de huid en het onderliggende weefsel beschadigen, ontstaat er een wond.

Om de ernst van decubitus te bepalen, worden de wonden ingedeeld in verschillende categorieën:

Categorie 1: niet-wegdrukbare roodheid bij een intacte huid. Wanneer de huid wordt ingedrukt en vervolgens losgelaten, wordt de huid niet wit. Ondanks de druk blijft de huid rood. Dit kan middels een doorzichtig glaasje of decubituslens worden aangetoond.
Categorie 2: ontvelling of blaarvorming van de huid. Een deel van de dermis is kapot, waardoor een oppervlakkige wond zichtbaar is met een rode of roze wondbodem zonder beslag. Ook kan er een open of intacte blaar, gevuld met vocht of bloed, zichtbaar zijn.
Categorie 3: de volledige huidlaag is aangetast en er is een wond waarbij onderliggend vetweefsel zichtbaar kan zijn. Soms is er wondbeslag of necrose aanwezig en er kan sprake zijn van ondermijning of tunneling. Spieren, pezen en bot zijn niet zichtbaar.
Categorie 4: zowel de huid als het onderliggende weefsel, pezen, spieren en bot zijn aangetast. Er kan wondbeslag of necrose aanwezig zijn en er kan eveneens sprake zijn van ondermijning of tunneling.
Categorie ondefinieerbaar of depth unknown: er is sprake van verlies van een volledige weefsellaag met onbekende diepte. Het is duidelijk een decubituswond, maar het is onduidelijk hoe diep de weefselschade is.
Suspected deep tissue injury: de huid is donderrood, paars of bruin verkleurd en is soms bedekt met een blaar. Het is duidelijk dat de weefselschade dieper is.
Unstageable: er is sprake van een volledig huiddikte-defect, waarbij de huid is bedekt door beslag of necrose. Hierdoor is de diepte niet te bepalen.

Risicofactoren voor decubitus:

De meest voorkomende locaties voor decubitus zijn de stuit, zitbotten, hielen en heupen. Om ernstige weefselschade te voorkomen, is het belangrijk om decubitus of een risico hierop tijdig vast te stellen. Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op decubitus vergroten:

• Beperkte activiteit en mobiliteit;
• Slechtere algehele conditie;
• Verslechterde vochttoestand van de huid;
• Verminderde voedingstoestand;
• Verhoogde lichaamstemperatuur;
• Verminderde doorbloeding en zuurstofvoorziening;
• Sensoriële beperking;
• Hogere leeftijd;
• Al aanwezige decubitus.

Decubitus behandelen

Naast adequate wondbehandeling, is het belangrijk om de oorzaak – druk op de huid – op te heffen. Dit kan worden gedaan door wisselligging: regelmatig veranderen van houding. Daardoor wordt het aangedane gebied zoveel mogelijk ontlast. Daarnaast kan een antidecubitusmatras en/of antidecubituszitkussen helpen om de druk gelijkmatiger over het hele lichaam te verdelen. Is er sprake van decubitus op de hielen, dan is het belangrijk om de hielen naast het matras te leggen, waardoor de druk wordt opgeheven. Ook hier hebben wij verschillende hulpmiddelen voor. Verder is het goede voeding, huidverzorging en een goede algehele conditie van de cliënt belangrijk.

Decubituszorg van Q Care

Onze decubitusconsulenten en wondverpleegkundigen zijn gepassioneerd, toegewijd en deskundig op het gebied van wondzorg en beschikken over uitgebreide kennis en ervaring met betrekking tot decubitus. Wij leveren merkonafhankelijke antidecubitushulpmiddelen die we functioneel inzetten op basis van een anamnesegesprek en passend behandelplan. Dit doen wij fasegewijs: wij evalueren de decubituswond regelmatig en stellen ons behandelplan waar nodig bij.