Wat is decubitus categorie 1?
Decubituswonden worden geclassificeerd op basis van de diepte van weefselbeschadiging. Bij decubitus categorie 1 is er sprake van een intacte huid met niet wegdrukbare roodheid binnen een lokaal gebied normaliter ter hoogte van benige delen.
Decubitus categorie 1: niet-wegdrukbare roodheid bij intacte huid
Niet wegdrukbare roodheid (of ook wel erythema genoemd) is zichtbare roodheid van de huid die aanblijft ook wanneer er druk op wordt uitgeoefend. Het is een indicatie van schade aan de capillairen/microcirculatie van de onderliggende weefsels. Men spreekt dan van ischemie en dit is als gevolg van aanhoudende vervorming (door druk) van zacht weefsel dat leidt tot hypoxie, blokkeren van de voedselvoorziening en blokkeren van de afvoer van afvalstoffen. Een tekort aan voedingsstoffen en veranderde pH door afvalstoffen leidt uiteindelijk tot weefselschade.
Het beoordelen van decubitus categorie 1
1. De vingerdruk methode: hierbij wordt een vinger op de erythema gedrukt gedurende 3 seconden en het al dan niet wegtrekken van de roodheid wordt geanalyseerd na het loslaten van de vinger van de huid. Blijft de huid rood van kleur na het loslaten dan is er sprake van een categorie of graad 1. Kleurt de huid wit na aandrukken en kleurt deze na loslaten weer rood dan is dit de normale terugvloed van bloed in de huid. Men spreekt dan ook wel van hyperemie. Als het gebied wit blijft, is de bloedstroom verminderd en is de schade begonnen. Het is daarom belangrijk dat er zeker 15 tot 30 minuten wordt gewacht met de beoordeling van decubitus categorie 1.
2. Een andere methode is de transparante schijf methode: hierbij wordt een transparante schijf (decubituslens) op de erythema gedrukt waardoor de druk gelijkmatig over de plek verdeeld wordt. Het al dan niet wegtrekken van de roodheid kan dan tijdens de toepassing worden geanalyseerd. Ook hier geldt hetzelfde principe als bij de vinger methode. Kleurt onder de transparante schijf de huid wit dan is er geen categorie 1. Blijft deze rood dan is er wel sprake van decubitus categorie of graad 1.
Categorie 1 kan moeilijk te ontdekken zijn bij individuen met een donkere huidskleur. Deze personen kunnen een “risico” lopen. In geval van huid met donkere pigmentatie kan dit symptoom afwezig zijn. De kleur kan afwijken van de omliggende huid. De plek kan pijnlijk zijn, steviger, zachter, warmer of kouder dan aangrenzend weefsel.
De behandeling van decubitus categorie 1:
Vermijd waar mogelijk het positioneren van de cliënt op een plaats waar erythema zich heeft gevormd. Decubitus in dit stadium kan in ongeveer drie dagen worden verholpen als alle druk van de plek wordt gehaald. Bij patiënten met een verhoogde kans op het ontwikkelen van decubitus moet te alle tijden wisselligging plaatsvinden! Ook patiënten met al bestaande decubitus op het sacrum dienen bedrust te krijgen met wisselhouding.
De frequentie, methode van herpositioneren en de houding moeten worden bepaald op basis van de beoordeling en evaluatie van de toestand van de patiënt. Hierbij moet er rekening gehouden worden met o.a. de ernst van het risico, de medische toestand, de toestand van de huid, het niveau van activiteit en mobiliteit, het comfort, het zorgplan en de karakteristieken van de onderlaag waar de patiënt op zit of ligt. Herhaaldelijke analyses van de huid zijn noodzakelijk om drukletsel vroeg te diagnosticeren. Een visuele analyse van de roodheid van de huid is de eerste stap bij iedere huidinspectie. Roodheid en zwelling als gevolg van afsluiting van de haarvaten (capillaire occlusie) ontstaat door druk, vooral dichtbij benige delen.
Waarschuwing: wat men aan het huidoppervlak ziet, is vaak het kleinste deel van de beschadiging. Maar huidbeschadiging door druk begint niet aan het huidoppervlak. Druk is meestal het gevolg van het samenknijpen (drukken) van de bloedvaten tussen het huidoppervlak en het bot, waardoor de spieren en de weefsels onder de huid nabij het bot de grootste schade oplopen. Elke decubitus die op de huid wordt gezien, hoe klein ook, moet als ernstig worden beschouwd vanwege de waarschijnlijke schade onder het huidoppervlak.
Decubitus categorie 1 staat ook wel bekend als decubitus graad 1. Herkent u bovenstaande symptomen? Neem dan contact met ons op of vraag om een doorverwijzing bij uw zorgprofessional of huisarts.
